طی ۱۸ ماه اخیر انسان‌ها با اصطلاح “فاصله‌گذاری اجتماعی” به خوبی آشنا شده‌اند اما انسان‌ها تنها کسانی نیستند که هنگام در خطر بودن از هم‌نوعانشان فاصله می‌گیرند. تحقیقات نشان می‌دهد که زنبورهای عسل نیز رفتاری مشابه دارند.
دانشمندان دریافتند که وقتی کندوی زنبورهای عسل در معرض خطر کنه‌ی واروا (Varroa destructor) باشد زنبورها نحوه‌ی تعامل‌شان با یکدیگر را تغییر می‌دهند.
“کنه‌ی واروا” نوعی انگل است که باعث از بین رفتن کلونی زنبورهای عسل می‌شود.
اگر فکر می‌کنید که ما مغز داریم و هوشیار هستیم اما برای تغییر رفتار روزمره نیاز به زمان داریم باید برایتان جالب باشد که بدانید سایر حیوانات نیز رفتاری مشابه نشان می‌دهند.
“سینی” و همکارانش در مجله‌ی “ساینس ادونس”(Science Advances) توضیح دادند که آن‌ها ابتدا به بررسی کندوها در ساردینیا، ایتالیا پرداختند و رفتار زنبورهایی که به طور طبیعی به کنه آلوده شده بودند را با رفتار زنبورهایی که برای خلاصی از کنه‌ها تحت درمان قرار گرفته بودند مقایسه کردند.
محققان با بررسی فیلم‌های ضبط شده از کندوها دریافتند که هنگام آلوده شدن کندو به کنه، زنبورهای مسن‌تر کلونی، رقصی مهم برای نشان دادن منابع غذایی انجام می‌دهند اما این رقص را دورتر از مرکز کلونی یعنی جایی که زنبورهای جوان، ملکه و سلول‌های مولد وجود دارند اجرا می‌کنند.
این موضوع باعث حفظ آلودگی در سطحی قابل کنترل می‌شود و آسیب‌های وارد شده را محدود می‌کند. زنبورهای مسن یکی از راه‌های اصلی ورود کنه‌ها به به کندو هستند. بنابراین هرچه از اعضای جوان و سلول‌های مولد دور بمانند برای جلوگیری از گسترش کنه در کندو بهتر است.
در پاسخ به حضور کنه واروا، بخش‌های داخلی و خارجی کندو بیشتر تفکیک شد و زنبورهای جوان در مرکز کندو و زنبورهای مسن به سمت بخش‌های خارجی فرستاده شدند.
این گروه همچنین شاهد تغییراتی در محلی که زنبورها یکدیگر را تمیز می‌کنند، بودند. در کلونی‌های غیر آلوده این فرآیند در میان زنبورهای جوان در بخش‌های مرکزی کندو انجام می‌شود اما محققان دریافتند که این فرآیند مادامی که کنه‌ها وجود داشتند بیشتر انجام می‌شد.
محققان آزمایشی نیز انجام دادند، آن‌ها به طور مصنوعی گروه کوچکی در حدود ۱۲ زنبور جوان را به کنه آلوده کردند و آن‌ها را با گروه آلوده نشده مقایسه کردند. این بار آن‌ها افزایشی در فاصله‌گذاری اجتماعی مشاهده نکردند. علت آن می‌تواند اهمیت حفظ فاصله‌گذاری میان زنبورهای مسن و جوان در هنگام وجود کنه باشد و اینکه زنبورها به یکدیگر وابسته هستند. او افزود: احتمالا فاصله‌گذاری در مقیاس کوچک بسیار هزینه‌بر است.
با این حال تفاوت‌هایی در عملکرد تمیز کردن زنبورها مشاهده شد. زنبورهای آلوده بیشتر تمیز می‌شدند، بیشتر بازرسی می‌شدند و غذای بیشتری با آن‌ها به اشتراک گذاشته می‌شد.
این تحقیقات اهمیت انتخاب طبیعی را در تکامل رفتارهای اجتماعی نشان می‌دهد.
